Розалар патшабикәсе Розалия

Бүгенге язмам шундый гүзәл затларның берсе - Түбән Мактама кызы Розалия Хәйбрахман кызы Вәлиева турында.

Утыз еллап гомерен янгынга каршы көрәш службасында хезмәт итүгә багышлаган әлеге күркәм ханымны күпләр белә дә торгандыр әле. 23 нче янгын частена эшкә килгәндә Розалиягә бары 19 яшь кенә була. Ул чор героебыз күңелендә матур хатирәләр булып саклана.

- Мәктәпне тәмамлаган чор. Абыем Бәшир армиядән кайтып, институтка укырга керде. Югыйсә, аның белән бергә укырга гына китәсе бит инде, юк, никтер имтиханнардан курыктым. Шулай калдым. Аннан инде һөнәри училищега укырга кереп, пешекче-кондитер белгечлеген алып чыктым. Училищены тәмамлагач, бераз икмәк заводында эшләп алдым да 23 нче янгын частена килеп урнаштым. Башта 9 ел секретарь-машинистка булып эшләдем, аннан инде кече инспектор булдым. Аякларым авырта башлагач, җитәкчебездән сорап, диспетчер булып күчтем. Утыз еллап хезмәт куйганнан соң, 2005 елның гыйнварында лаеклы ялга чыктым. Әле пенсиягә чыккач та берничә мәртәбә эшкә чакырып алдылар. Шулай итеп 49 яшемдә ялга чыккан идем, 56 яшькә кадәр эшләргә туры килде әле, - дип искә алды Розалия ханым.

Диспетчер эше беренче карашка гади хезмәт кебек тоелса да, асылына төшенгәч, бу һөнәрнең ни дәрәҗәдә җаваплы икәнен аңларга була, чөнки янгын очрагын, янгын сүндерүчеләрнең командаларын башыннан азагына кадәр шул диспетчер контрольдә тота икән бит.

- Җаваплылык, чыннан да, әйтеп бетергесез зур. Иң беренче чиратта диспетчер үзе тыныч, сабыр холыклы булырга тиеш. Алай булмаганда, артык чәүчәләкләнеп, ситуацияне тагын да катлауландырырга мөмкинсең. Шәхси составның җыелган булуы, оперативлыгы да шул диспетчерга бәйле. Хезмәткәрләр янгында эшләгәндә даими рәвештә алар белән рация аша элемтәдә тору сорала. Производство объектында эшләгәндә гидрантларның кайда урнашуы, гомумән, керү, чыгу юллары - боларны, әлбәттә, диспетчер яттан белергә тиеш. Алдан шул инспектор булып эшләвем дә бик ярдәм итә иде андый вакытларда. Янгын сүндерүчеләр авыл җирлекләрендә эшләгәндә шулай ук аларның хәлләрен белеп торасың, белгәнеңне әйтәсең, киңәш бирәсең, - дип башкарган хезмәте белән таныштырды Розалия Вәлиева. Шунысын да әйтеп узарга кирәк, диспетчер ханымның фидакарь хезмәте дәүләт тарафыннан да югары бәяләнгән. Аның медальләре, грамоталары, төрле бүләкләре бик күп.

Розалия ханымның хезмәт юлы шәхси тормышында да мөһим роль уйнаган булып чыкты. Булачак ире Зөфәр Самат улы белән дә ул нәкъ менә эш урынында танышкан икән.

- Әйе, эштә таныштык, бик кызык вакыйга инде ул. Зөфәр үзе тумышы белән Балык Бистәсе районыннан. Армиядән кайткач, апасы янына Әлмәткә килеп, АПХга урнашып, машина йөртүче булып эшли башлаган. Шулай беркөнне вахта йөртүче шоферыбыз авырып китү сәбәпле, аның урынына Зөфәрне җибәргәннәр. Ул безне бер генә көн йөртте, һәм шул көндә без таныштык, очраштык, дүрт елдан соң өйләнешеп тә куйдык (көлә). Башта улыбыз туды, аннан кызыбыз дөньяга килде. Башта шәһәрдә яшәдек, аннан соң Түбән Мактамада үз көчебез белән йорт җиткереп кердек. Зөфәр белән бергә тормыш корып яши башлавыбызга да 49 ел булды. Хәзер инде балаларыбыз, алты оныгыбыз өчен куанып гомер кичерәбез, - дип тормышының матур мизгелләрен искә алып узды героебыз.

Розалия ханымда татар хатын-кызларына гына хас сабырлык, итагатьлелек кебек сыйфатлар ачык чагыла. Язмыш аңа бер яктан бәхетне өеп бирсә, икенче яктан зур сынауларга да дучар иткән. Биш ел элек кенә кадерле абыйсы гүр иясе булган, шул елда ук ул үзе дә авырып китеп, бер-бер артлы катлаулы операцияләр кичергән. Шуңа да карамастан, Розалия Вәлиева тулы тормыш белән яшәргә тырыша.

- Ул сынаулар мине киресенчә тагын да көчлерәк булырга өйрәтте. Якыннарым, тормыш иптәшем үземне бик карадылар, йорт эшләрендә дә булышып тордылар. Алтмыш яшемдә намазга бастым, бүген мин һәрбер туар таңның матурлыгына сокланып, тормыштан ямь табып, хозурланып яшим, - ди ул.

Розалия Хәйбрахман кызы җәйге чорда бакчачылык белән шөгыльләнергә бик ярата, чәчәкләр үстерә. Егерме биш төр роза, төрле сорттагы гортензияләр, лилияләр ел да ихаталарын ямьләп, әйләнә-тирәгә хуш ис бөркеп тора.

 - Розалия ханым үзе дә чәчәк кебек бит ул. Аның күңеле дә шул гөлләре кебек  матур. Ул безне һәрвакыт үзенең акыллы киңәшләре, йомшак тавышы белән куандырып тора. Янгын частеның иң хөрмәтле ветеранына исәнлек-саулык, озын гомер насыйп булсын, - дигән теләкләрен юллады 23 нче янгын часте инженеры Алсу Нәбиуллина. Без дә аның һәрбер әйткән сүзенә  кушылабыз һәм Розалия Хәйбрахман кызына ихластан хатын-кыз бәхете, имин тормыш теләп калабыз.

Резеда Исмәгыйлева