Ураза гаете фазыйләтләре һәм әдәпләре турында Әлмәт шәһәре һәм районы мөхтәсибе Фәһим хәзрәт Әхмәтҗанов бәян итә

Из­ге Ра­ма­зан ае ба­ры­сын - яшен-кар­тын, яр­лы­сын-ба­ен саф-саф итеп тә­ра­вих на­маз­ла­ры­на җый­ды, күп ке­нә ке­ше­ләр­гә го­мер­лә­рен­дә бе­рен­че мәр­тә­бә ура­за то­ту­га, на­маз­га ба­су­га да сә­бәп­че бул­ды. Бер­ни­чә көн­нән Ура­за га­е­тен дә бәй­рәм итә­чәк­без. Игъ­ти­ба­ры­гыз­га Әл­мәт ра­йо­ны һәм шә­һә­ре мөх­тә­си­бе, ТР көнь­як-көн­чы­гыш тө­бә­ге ка­зые Фә­һим хәз­рәт Әх­мәт­җа­нов­ның Ура­за га­е­те ту­рын­да кыс­кар­тыл­ган ва­ри­ант­та­гы вә­га­зен тәкъ­дим итә­без.

Ура­за га­е­те мон­нан күп га­сыр­лар элек, 624 ел­да бәй­рәм ите­лә баш­лый. Аны Җир ша­рын­да­гы бар мө­сел­ман ­Ра­ма­зан­ ае тә­мам­лан­гач бил­ге­ләп үтә. «­Ра­ма­зан» сү­зе «я­ну» ди­гән­не аң­ла­та. Ягъ­ни бу ай­да у­ра­за то­ту­чы­ның бар гө­на­һы да «я­нып» бе­тә, ура­за ул тә­муг ишек­лә­ре ябы­ла һәм җән­нәт­не­ке­ләр ачы­ла тор­ган ай.
Га­ет - бәй­рәм, иман ия­лә­ре­нең дөнь­я­да­гы шат­лык вә сө­е­неч көн­нә­ре. Ал­ла­һы Тә­га­лә әйт­те: «Әйт: Бу Ал­лаһ­ның юмарт­лы­гы вә рәх­мә­те. Мо­ның өчен шат­лан­сын­нар. Дө­рес­лек­тә, бу алар­ның җый­ган нәр­сә­лә­рен­нән хә­ер­ле­рәк­тер». Ал­ла­һы­ның ил­че­се га­ләй­һис­сә­ләм Мә­ди­нә шә­һә­ре­нә кил­гәч, Мә­ди­нә әһел­лә­рен­дә ике бәй­рәм кө­не бул­ган, алар ул көн­нәр­дә уен-көл­ке, кү­ңел ачу бе­лән шө­гыль­­лән­гән­нәр. Пәй­гам­бә­ре­без га­ләй­һис­­сә­ләм алар­га: «Ал­лаһ сез­ләр­гә ул көн­нә­ре­гез­не хә­ер­ле­рәк көн­нәр бе­лән алыш­тыр­ды, иф­тар һәм кор­бан көн­нә­ре», - ди­де. Ике га­ет бе­лән Ал­ла­һы Тә­га­лә ике уен-көл­ке көн­нә­рен зи­кер вә шө­кер көн­нә­ре­нә алыш­тыр­ды.

Га­ет - шө­кер вә зи­кер итү, Ал­лаһ­ны ис­кә тө­ше­рү, Аның бән­дә­лә­ре­нә бул­ган нигъ­мәт­лә­рен күр­сә­тү, Раб­бы­быз­га хәм­де-сә­нә әй­тү, бар нигъ­мәт­ләр өчен шө­кер итү кө­не. Ал­лаһ үзе­нең бән­дә­лә­ре­нә ура­за көн­нә­ре үт­кәч, тәк­бир әй­теп, шө­кер итәр­гә бо­ер­ды: «Ул бил­ге­ле көн­нәр­не ахыр­га җит­ке­рү­е­гез­не һәм Ал­лаһ сез­не ту­ры юл­га күн­дер­гә­не өчен Аны бө­ек­лә­ве­гез­не те­ли. Бәл­ки шул ук ва­кыт­та сез Ал­лаһ­ка шө­кер итәр­сез». Бу көн исән-сау Ра­ма­зан аен үт­кә­реп, ура­за­лар то­та ал­га­ны­быз­га шат­ла­нып бәй­рәм итә тор­ган из­ге көн бу­лып са­на­ла. ­Га­ет ­көн­не, га­дәт­тә, ха­лык мә­чет­кә, бәй­рәм на­ма­зы­на, вә­газь тың­лар­га ба­ра. Аш-су­лар әзер­ләп бер-бе­рең­не сө­ен­де­рү, ку­нак­лар ча­кы­ру, Коръ­ән уку, ту­ган­нар, дус-иш­лә­рең­нең хәл­лә­рен бе­леп кай­ту сөн­нәт мөс­тә­хәб эш­ләр­дән са­на­ла. Га­ет на­ма­зын кал­ды­ру­дан сак­ла­ныр­га ки­рәк. Мө­хәм­мәд га­ләй­һис­сә­ләм без­гә га­ет на­ма­зы­на го­сел­лә­неп, ис­ле май­лар сөр­теп, иң ма­тур ки­ем­нәр­не ки­еп ки­лер­гә ки­ңәш ит­те.

Га­ет көн­нә­рен­дә ура­за то­ту рөх­сәт ител­ми. Әбу Сә­гыйт (р.г.) тап­шы­ра: «Ал­ла­һы­ның ил­че­се ике көн­нең ура­за­сын­нан тый­ды: иф­тар һәм кор­бан көн­нә­ре». Ко­яш ба­еп, га­ет тө­не кер­гән­нән алып, га­ет на­ма­зы­на ка­дәр тәк­бир әй­тү сөн­нәт бу­лып то­ра. Ир ке­ше­ләр мә­чет­ләр­дә, өй­лә­рен­дә, ба­зар­лар­да, юл­лар­да гый­ба­дәт­лә­рен һәм шат­лык­ла­рын бел­гер­теп та­выш бе­лән тәк­бир әй­тә ала­лар.

Ра­ма­зан га­е­те­нә әзер­лән­гән­дә тү­бән­дә­ге га­мәл­ләр­не кы­лу сөн­нәт са­на­ла: йо­кы­дан ир­тә­рәк то­ру, го­сел ко­е­ну, теш­ләр­не нык­лап чис­тар­ту, ис­ле­май­лар сөр­тү, яңа, чис­та ки­ем­нәр кию, на­маз ал­дын­нан тәм­ле итеп тук­ла­ну, мә­чет­кә ир­тә­рәк ки­лү, дин кар­дәш­лә­рең­не сә­лам­ләү.

Якын­ла­шып ки­лү­че Ура­за га­е­те мө­ба­рәк бул­сын!