Әлмәттә муниципаль учреждениеләрне тикшерү нәтиҗәләре буенча 5 җитәкче административ җаваплылыкка тартылган

Про­ку­ра­ту­ра та­ра­фын­нан урын­да­гы 17 зат дис­цип­ли­нар, 5 җи­тәк­че ад­ми­нист­ра­тив җа­вап­лы­лык­ка тар­тыл­ган. Бо­лар ра­йон баш­лы­гы кар­шын­да тө­зел­гән кор­руп­ци­я­гә кар­шы ко­мис­си­я­нең чәр­шәм­бе көн­не бу­лып уз­ган уты­ры­шын­да хә­бәр ител­де.

Кат­гый ча­ра­лар кү­ре­лү­гә дә ка­ра­мас­тан, рес­пуб­ли­ка­да кор­руп­ция то­ры­шын имин дип әй­теп бул­мый. Әле бер ра­йон­да, әле икен­че­сен­дә за­кон бо­зу­лар кү­зә­те­леп то­ра. Без­нең ра­йон бу­ен­ча җит­ди сөй­лә­шү­гә күч­кән­че, күр­сә­тел­гән фильм­да бу ми­сал­лар бе­лән бер­ке­тел­де. Бы­ел­ның ал­ты аен­да Та­тарс­тан­да кор­руп­ция бе­лән бәй­ле 945 җи­на­ять ачык­лан­ган. Бюд­жет ак­ча­ла­рын­нан нә­ти­җә­ле фай­да­ла­ну­ны оеш­ты­ру­да җи­тәр­лек эш алып ба­рыл­ма­ган­лы­гы өчен өч ми­нистр­га җа­вап би­рер­гә ту­ры кил­гән. Кор­руп­ция күп өл­кә­дә кү­зә­те­лә. Мә­сә­лән, ба­ла­лар бак­ча­ла­ры­на элект­рон чи­рат­та гы­на да рес­пуб­ли­ка бу­ен­ча агым­да­гы ел­ның бе­рен­че яр­ты­ел­лы­гын­да ад­ми­нист­ра­тив рег­ла­мент бо­зу­ның 400 дән ар­тык оч­ра­гы ачык­лан­ган. Урын­да­гы 6 зат җа­вап­лы­лык­ка тар­тыл­ган. Шу­лай ук бер ра­йон­да ба­ла­лар­га кул­ла­ну ва­кы­ты чык­кан вак­ци­на ясал­ган. Ашы­гып тө­зел­гән һәм рөх­сәт­сез ге­нә кул­ла­ну­га тап­шы­рыл­ган объ­ект­лар да бә­хет ки­тер­ми. Яшел Үзән­дә бул­ган ая­ныч­лы хәл­не һәр­кем ишет­кән­дер.

Рес­пуб­ли­ка бу­ен­ча ки­те­рел­гән ми­сал­лар­да Әл­мәт ра­йо­ны юк-югын, әм­ма та­ләп­ләр үтәл­мәү без­дә дә кү­зә­те­лә. Тө­бә­ге­без­дә бюд­жет ка­ра­ма­гын­да­гы 231 уч­реж­де­ние исәп­лә­нә. 182 му­ни­ци­паль уч­реж­де­ние тү­ләү­ле хез­мәт­ләр күр­сә­тә. Фи­нанс-бюд­жет па­ла­та­сы рә­и­се Зөл­фия Шәй­дул­ли­на чы­гы­шын­нан аң­ла­шыл­ган­ча, 2012 ел­да һәм агым­да­гы ел­ның 9 аен­да па­ла­та бел­геч­лә­ре та­ра­фын­нан 36 му­ни­ци­паль уч­реж­де­ни­е­дә һәм предп­ри­я­ти­е­дә до­ку­мент­лар тик­ше­рел­гән. Шу­ны­сын да бил­ге­ләп үтәр­гә ки­рәк, шу­ның 14 е план­нан тыш, хо­кук сак­лау ор­ган­на­ры мө­рә­җә­га­те һәм ра­йон баш­лы­гы күр­сәт­мә­се бу­ен­ча бул­ган. Уз­ган ел бюд­жет ак­ча­ла­рын тот­кан­да бар­лы­гы 3354,2 мең сум ак­ча­ның дө­рес кул­ла­ныл­ма­ган­лы­гы ачык­лан­ган. Бы­ел­ның 9 аен­да ул 17650 мең сум тәш­кил ит­кән. Әле­ге хи­лаф­лык­лар ни­гез­дә бух­гал­тер­лык исәп-хи­са­бын­да Бер­дәм план­ны кул­ла­ну бу­ен­ча инст­рук­ци­я­дән фай­да­лан­ган­да ки­леп ту­ган.

- Тик­ше­рел­гән му­ни­ци­паль уч­реж­де­ни­е­ләр­нең җи­тәк­че­лә­ре ад­ре­сы­на ачык­лан­ган җи­теш­сез­лек­ләр­не бе­те­рер­гә әй­тел­гән күр­сәт­мә­ләр җи­бә­рел­де, - ди­де Зөл­фия Шәй­дул­ли­на. - Ма­те­ри­ал­лар шу­лай ук про­ку­ра­ту­ра­га да тап­шы­рыл­ды.

Әл­мәт ра­йо­ны Пре­зи­дент Рөс­тәм Миң­не­ха­нов ка­ра­ры бе­лән бы­ел "А­чык бюд­жет" про­ек­тын тор­мыш­ка ашы­ру­да да кат­на­ша. Әле­ге про­ект бюд­жет­лар­ның үтә­кү­рен­мә­ле­ле­ген тәэ­мин итү бу­ен­ча ча­ра­лар кер­тү­гә, бу җә­һәт­тән Рос­сия һәм чит ил тәҗ­ри­бә­сен та­ра­ту­га юнәл­тел­гән.

- Хәт­та бик ях­шы оеш­ты­рыл­ган, үз эче­нә төр­ле ме­ха­низм­нар ал­ган му­ни­ци­паль фи­нанс конт­ро­ле дә уч­реж­де­ни­е­ләр­нең бо­зу­лар­га юл кую­ын ту­лы­сын­ча бе­те­рә ал­мый. Тәҗ­ри­бә хи­лаф­лык­лар бу­лу, алар­ның са­ны ту­ры­дан-ту­ры уч­реж­де­ние җи­тәк­че­лә­ре­нең эш-га­мәл­лә­ре­нә, җа­вап­лы­лы­гы­на һәм гра­мо­та­лы­лы­гы­на бәй­ле бу­лу­ын күр­сә­тә, - ди­де фи­нанс-бюд­жет па­ла­та­сы рә­и­се. Бел­мә­гән­нең ба­шы авырт­мый, ди­сә­ләр дә, бу оч­рак­лар­да за­кон­нар­ны бел­мәү җа­вап­лы­лык­тан кот­кар­мый.

Уты­рыш­та мас­са­кү­ләм мәгъ­лү­мат ча­ра­ла­ры­ның кор­руп­ци­я­гә кар­шы ни­чек про­па­ган­да алып ба­ру­ла­ры ту­рын­да­гы мәсь­ә­лә дә тың­лан­ды. Ра­йон баш­лы­гы­ның мат­бу­гат хез­мә­те җи­тәк­че­се Ли­ра Сә­ха­по­ва сү­зен шә­һәр­дә яшәү­че­ләр бе­лән уз­ды­рыл­ган со­раш­ты­ру­дан баш­ла­ды. Ха­лык кор­руп­ция ту­рын­да бе­лә бу­лып чык­ты. Ул бар, та­мыр җәй­гән ди­сә­ләр дә, ка­ме­ра­га ка­рап бер­се дә мо­ның бе­лән оч­раш­ка­ным бул­ды дип әйт­мә­де. Ә ме­нә со­ци­аль чел­тәр аша кай­бе­рәү­ләр җа­вап­ла­рын яшер­мә­гән. Со­раш­ты­ру­да кат­наш­кан 14 ке­ше­нең 7 се үзе­нең кор­руп­ция бе­лән сә­ла­мәт­лек сак­лау өл­кә­сен­дә, 4 есе мә­га­риф­тә, 1 се по­ли­ци­я­дә "бә­ре­ле­шү­ен" бел­дер­гән.

Рес­пуб­ли­ка­ның кор­руп­ци­я­гә кар­шы мо­ни­то­рин­гы Әл­мәт­нең бу те­ма­га ба­сыл­ган ма­те­ри­ал­лар бу­ен­ча ал­дын­гы урын­да ба­ру­ын күр­сәт­кән. Уз­ган ел "Кор­руп­ция: жур­на­лист ка­ра­шы" рес­пуб­ли­ка бәй­ге­сен­дә без­нең "Әл­мәт таң­на­ры" һәм "З­на­мя тру­да" га­зе­та­ла­ры жур­на­лист­ла­ры дип­лом бе­лән бү­ләк­лән­гән­нәр иде. Уты­рыш­та мон­дый бәй­ге­не үзе­без­дә дә - ра­йон­да уз­ды­рыр­га ка­рар ител­де.

Ко­мис­сия әгъ­за­ла­ры хо­кук сак­лау ор­ган­на­ры, җи­тәк­че­ләр бе­лән тү­гә­рәк өс­тәл ар­тын­да сөй­лә­шү­ләр­не, ту­ры­дан-ту­ры эфир­лар­ны еш­рак уз­ды­рыр­га тәкъ­дим ит­те­ләр.

Кө­рәш дә­вам итә. "Кор­руп­ци­я­не бер көн­дә ге­нә бе­те­реп бул­мый, мо­ның өчен ел­лар ки­рәк", - ди­де судья Мө­хәм­мә­ди Га­зет­ди­нов та.

Ра­фаэль Ша­ки­ров, Әл­мәт шә­һә­ре про­ку­ро­ры:

- Мас­са­кү­ләм мәгъ­лү­мат ча­ра­ла­ры бе­лән эш­ләү - ул про­ку­ра­ту­ра, бар­лык хо­кук сак­лау ор­ган­на­ры­ның да эш күр­сәт­кеч­лә­ре­нең бер­се. Уты­рыш­та ку­ел­ган бу­рыч­лар урын­лы. Әгәр без көч­не бер­ләш­тер­сәк, уңай нә­ти­җә бу­ла­чак. Дө­рес, за­кон суд ка­ра­ры чык­кан­чы­га ка­дәр мәгъ­лү­мат би­рү­не рөх­сәт ит­ми, лә­кин ка­рар­лар­ны суд кы­на ка­бул ит­ми бит. Дис­цип­ли­нар җа­вап­лы­лык ту­рын­да да сөй­ләр­гә бу­ла. Бы­ел­ның яр­ты елын­да төр­ле өл­кә­ләр­дә 20 ләп кор­руп­ция оч­ра­гы ачык­лан­ды. Мон­дый эш­ләр кат­лау­лы, нор­ма­тив ба­за, суд прак­ти­ка­сы үз­гә­реп то­ра. Кор­руп­ци­о­нер­ны ачык­лау һәм җа­вап­лы­лык­ка тар­ту өчен ква­ли­фи­ка­ци­я­ле һәм җен­тек­ле эш ки­рәк. Әгәр ке­ше­ләр бу хак­та ка­ме­ра­га әй­тер­гә кур­ка икән, ди­мәк, без­нең эш­не бү­ген уңай бә­я­ләр­гә яра­мый әле. Ча­ра­лар кү­ре­лә, кат­гый­ла­на, тик про­ку­рор бу­ла­рак үзем­нән, кү­зәт­че­лек итү­че ор­ган­нар­дан дәгъ­ва төш­мә­де әле.

Ири­на Апа­ча­е­ва

Ав­тор фо­то­сы