Балалар бакчасына түләүгә өстәмә компенсация алу өчен декретта утыручы әлмәтлеләргә керем турында белешмә алу юлы тәкъдим ителде

Со­ци­аль чел­тәр­дә 7 но­ябрь көн­не "Нефть­че" мәй­да­ны кар­шын­да ми­тинг оеш­ты­ру ту­рын­да сүз­ләр йө­ри. Тө­гә­ле, ком­му­нист­лар Ок­тябрь бәй­рә­мен бил­ге­ләп уза­чак ча­ра­да әле­ге мәсь­ә­лә дә кү­тә­ре­лә­чәк икән. Бу хак­та му­ни­ци­па­ли­тет­та 2014 ел­ның 1 гыйн­ва­рын­да га­мәл­гә ке­рә­чәк за­кон бе­лән бәй­ле со­рау­лар­га (бу уңай­дан га­зе­та бит­лә­рен­дә тәф­сил­ле аң­лат­ма би­рел­гән иде ин­де) ба­гыш­лан­ган бри­финг­та да сүз бул­ды. Мәсь­ә­лә­нең асы­лын аң­ла­мау­чы­лар һәм аң­лар­га те­лә­мәү­че­ләр өчен оеш­ты­рыл­ды ул.

Тү­ләү ар­та, лә­кин күп­кә тү­гел

Ки­лә­се ел­дан бак­ча­га бә­я­ләр чын­нан да ар­та. Бак­ча­ның ка­те­го­ри­я­се­нә ка­рап сум­ма төр­ле. Әл­мәт­тә, ми­сал өчен, 7 ба­ла­лар бак­ча­сы 1 нче ка­те­го­ри­я­ле. 2 нче ка­те­го­ри­я­ле­ләр исем­ле­ге­нә 42 шә­һәр һәм 6 авыл мәк­тәп­кә­чә яшь­тә­ге­ләр уч­реж­де­ни­е­се кер­гән. Кал­ган­на­ры, авыл бак­ча­ла­ры 3 нче ка­те­го­ри­я­ле са­на­ла. Мә­га­риф ида­рә­се на­чаль­ни­гы Ра­фаэль Га­ни­ев сүз­лә­рен­чә, тәр­би­я­че­ләр­нең һәм баш­ка хез­мәт­кәр­ләр­нең эш ха­кы, бак­ча­лар­да ком­му­наль тү­ләү­ләр кү­тә­ре­лү, мәк­тәп­кә­чә яшь­тә­ге­ләр уч­реж­де­ни­е­лә­рен мат­ди-тех­ник җи­һаз­лау нә­ти­җә­сен­дә фи­нанс чы­гым­на­ры нор­ма­тив­ла­ры үз­гә­рү сә­бәп­ле са­бый­ла­рын ба­ла­лар бак­ча­сы­на йөр­тү мөм­кин­ле­ге өчен әти-әни­ләр вз­но­сы да ар­та. Лә­кин ул һәр ел­да кү­зә­тел­гән ар­ту­дан әл­лә ни күп тү­гел. Бу - бер.

Икен­че­дән, ай са­ен бер ба­ла­ны ба­ла­лар бак­ча­сын­да то­ту дәү­ләт­кә 10-12 мең сум­га тө­шә. Хө­кү­мәт ата-ана­лар өле­ше­нә төш­кән тү­ләү­нең дә ба­ла са­ны­на ка­рап 20, 50, 70 про­цен­тын ки­ре кай­та­ра. Әле­ге ка­гый­дә ки­лә­се ел­га да сак­ла­на. Тик ул ата-ана­лар тү­лә­гән ак­ча­ның ур­та­ча кү­лә­мен­нән (1246 сум) чы­гып кай­та­ры­ла­чак.

Бу тү­ләү­ләр ту­рын­да тәф­сил­ле таб­ли­ца http://www.almet-rt.ru сай­ты­на ур­наш­ты­рыл­ган ("4 класс бе­ле­ме бул­ган­нар да аң­лый алыр­лык" дип шә­рех­лә­де­ләр аны).

Син тү­ли­сең, алар кай­та­ра

Мон­нан тыш, 2014 ел­дан рес­пуб­ли­ка­да әти-әни­ләр ке­сә­сен­нән чык­кан ак­ча­ны өс­тә­мә ком­пен­са­ци­я­ләү ча­ра­сы га­мәл­гә ке­рә. Ул га­и­лә­нең ке­ше ба­шы­на ту­ры кил­гән ай­лык ке­ре­ме кү­лә­ме­нә ка­рап би­ре­лә­чәк. Га­и­лә­дә­ге һәр җан­га ке­рем 20 мең сум­нан ар­та икән, аңа өмет итә ал­мый­сың. Ул сум­ма­га якын да кил­ми икән, рә­хим ит, до­ку­мент­лар җы­еп тап­шыр да, суб­си­дия көт.

Мә­сә­лән, 2 нче ка­те­го­ри­я­ле бак­ча­га йөр­гән кы­зы өчен Ре­ги­на мо­ңар­чы 1422 сум тү­ли иде. 1 гыйн­вар­дан аңа 2504 тәң­кә би­рер­гә ту­ры ки­лә­чәк. Ре­ги­на­га яңа за­кон бу­ен­ча ур­та­ча дип бил­ге­лән­гән 1246 сум­нан 20 про­цен­ты - 249 сум ки­ре кай­та. Га­и­лә ке­ре­ме ке­ше ба­шы­на 10 мең сум­нан арт­ма­ган­га аңа 753 сум кү­лә­мен­дә өс­тә­мә ад­рес­лы со­ци­аль яр­дәм күр­сә­те­лә. Шу­лай итеп, ул кы­зы өчен бак­ча­га факт­та 2504 тү­гел, 1502 сум тү­ли­я­чәк.

Со­ци­аль як­лау ида­рә­се җи­тәк­че­се За­кир­җан Ша­кир­җа­нов бел­дер­гән­чә, 23 ок­тябрь­дән шә­һәр ба­ла­лар бак­ча­ла­рын­да гра­фик бу­ен­ча кич­ке 4 тән 7 гә хәт­ле "мо­биль офис" до­ку­мент­лар ка­бул итә. Тик шә­һәр­дәш­ләр мо­ның уңай­лык бу­лу­ын аң­лап бе­тер­ми­ләр бул­са ки­рәк. До­ку­мент тап­шы­ру­чы­лар си­рәк. Соң­рак ида­рә­дә го­му­ми чи­рат­та ва­кыт уз­ды­рыр­га­дыр исәп­лә­ре. 2 но­ябрь­дән һәр шим­бә­дә ида­рә бел­геч­лә­ре зур авыл­лар­га да чы­гар­га ни­ят­ләп то­ра.

Шә­һәр­дә һәм ра­йон­да ба­ла­лар бак­ча­ла­ры­на йө­рү­че­ләр са­ны 11 мең­ләп. Бү­ген­гә 508 ке­ше­гә ком­пен­са­ция исәп­лән­гән ин­де. 30 ла­бы ке­ре­ме ту­рын­да­гы бе­леш­мә­лә­ре дө­рес­лек­кә ту­ры кил­мәү сә­бәп­ле ки­ре бо­рыл­ган. Ке­рем ту­рын­да­гы бе­леш­мә җен­тек­ләп тик­ше­ре­лә, ал­дау-йол­дау­га урын кал­ма­я­чак.

"У­рам" сү­зе­нә тү­гел, бел­геч ки­ңә­ше­нә ко­лак сал

Ба­ла­лар бак­ча­сы­на тү­ләү­ләр бу­ен­ча со­рау­ла­рың бар икән, ми­тинг­ка тү­гел, бел­геч­ләр­гә бар. Һәр­хәл­дә, һәр га­и­лә­не ае­рым ка­рап, проб­ле­ма­ны хәл итү юл­ла­рын, за­кон­да­гы "ак тап­лар"­дан фай­да­ла­ну мөм­кин­лек­лә­рен дә күр­сә­тер­гә ышан­ды­ра алар. Бер­ни­чә­сен бри­финг­та да әй­теп үт­те­ләр.

*До­ку­мент тап­шыр­ган чор­да от­пуск тү­ләү­лә­ре дә ту­ры ки­леп бе­леш­мә­дә ке­рем сум­ма­сы күб­рәк күр­сә­тел­гән, ди. Бел­геч­ләр си­ңа соң­рак ки­лер­гә ки­ңәш итә­чәк.

* Ана ке­ше ба­ла­сын үзе ге­нә тәр­би­я­лә­гән, ба­ла­ның ата­сын­нан али­мент бул­ма­ган оч­рак­та ниш­ләр­гә? Һич­шик­сез, али­мент­ка би­рер­гә ки­рәк. Әгәр ин­де әти­дән яр­дәм сүз­дә ки­ле­шен­гән һәм ул тү­лә­нә икән, шул ки­ле­шү­не кә­газь­гә тө­ше­реп ки­те­рер­гә ки­рәк.

* Ә 1,5-3 яшь­кә­чә ба­ла бе­лән дек­рет­та уты­ру­чы нин­ди бе­леш­мә тап­шы­рыр­га ти­еш? Ан­дый­лар­га мәш­гуль­лек үзә­ген­дә һө­нә­ри бе­лем курс­ла­ры­на язы­лыр­га ки­ңәш итә­ләр. Бе­рен­че­дән, уку буш­ка. Икен­че­дән, сти­пен­дия тү­ли­ләр. Ди­мәк, ке­рем ту­рын­да бе­леш­мә бу­ла­чак.

* Бү­ген­ге көн­гә ка­дәр со­ци­аль як­лау ида­рә­сен­нән по­со­бие, суб­си­дия алу­чы­лар (680 ке­ше) ке­рем ту­рын­да бе­леш­мә ал­ма­са да ярый, ки­леп га­ри­за язып ки­тү дә җи­тә.

Гай­бәт өчен тү­гел, гыйб­рәт бул­сын

Бер-ике ел элек шул "аң­лар­га те­лә­мәү­че­ләр" исә­бе­нә ке­рә­сем ки­леп, ба­ла­сы­на "нә­нәй" то­ту тәҗ­ри­бә­се дә бул­ган бер та­ны­шы­ма бак­ча­га тү­ләү­дән зар­лан­мак бул­дым. Сүз баш­лау бе­лән авы­зым­ны кап­ла­ды бу.

Ай буе ба­лаң­ны ир­тә­дән кич­кә ка­дәр аша­тып, уй­на­тып, та­гын аша­тып, йок­ла­тып, укы­тып, ка­бат аша­тып, җыр­ла­тып-би­е­теп тот­кан өчен 1200 тәң­кәң­не жәл­ли­сең­ме? - ди­де ул. - Ә син үзең шул бә­я­гә баш­ка бе­рәү­нең ба­ла­сын ай буе шул шарт­лар бе­лән ка­рар­га ри­за­мы соң?

Ту­кай­ча әйт­кән­дә, мин дә шун­нан бир­ле ан­дый сүз­гә кый­мый баш­ла­дым, я үзе­мә ка­ра­тыр­лар дип... эш­кә аек акыл җик­тем.

Ләй­лә­гөл Ми­на­е­ва